Blauwtong is een virusziekte die wordt overgedragen door insecten (knutten). De ziekte komt voor bij schapen, geiten en runderen. Bij runderen veroorzaakt blauwtong meestal milde ziekteverschijnselen, zoals koorts, sloomheid en zwellingen rond de mond en ogen. In sommige gevallen kunnen er ook ernstigere symptomen optreden, zoals ademhalingsproblemen en krampen.
Blauwtong is geen zoönose, wat betekent dat het niet van dier op mens kan worden overgedragen.
Oorzaak
Blauwtong wordt veroorzaakt door een virus dat behoort tot de familie Reoviridae. Het virus wordt overgedragen door knutten, die in Nederland vooral voorkomen in de zomer en het najaar. Knutten zijn kleine, muggenachtige insecten die leven in vochtige, beboste gebieden.
Symptomen
De symptomen van blauwtong bij runderen zijn meestal mild en verdwijnen binnen enkele dagen tot weken. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Koorts
- Sloomheid
- Zwellingen rond de mond en ogen
- Soms huiduitslag
- In zeldzame gevallen ademhalingsproblemen en krampen
Behandeling
Er is geen behandeling voor blauwtong. De ziekte gaat meestal vanzelf over. In geval van ernstige symptomen kan er wel ondersteunende behandeling worden gegeven, zoals pijnstillers en vocht toedienen.
Preventie
Er is geen vaccin tegen blauwtong voor runderen. De beste manier om blauwtong te voorkomen is door maatregelen te nemen om contact tussen runderen en knutten te voorkomen. Dit kan door runderen in de zomer en het najaar binnen te houden of door ze te beschermen met insectenwerende middelen.
Verschijningsvormen
Er zijn twee verschijningsvormen van blauwtong:
- Klassieke blauwtong is de meest voorkomende vorm. De ziekteverschijnselen zijn meestal mild en verdwijnen binnen enkele dagen tot weken.
- Atypische blauwtong is een ernstigere vorm van de ziekte. De symptomen kunnen variëren van mild tot zeer ernstig, en kunnen zelfs dodelijk zijn.
Geschiedenis
Blauwtong is een oude ziekte die al eeuwenlang in Europa voorkomt. De ziekte werd voor het eerst beschreven in de 17e eeuw. In de 20e eeuw was er een aantal grote uitbraken van blauwtong in Europa, waaronder in Nederland in 1968 en 1989.
In Nederland
In Nederland komt blauwtong regelmatig voor. In 2023 zijn er tot nu toe ongeveer 100 uitbraken van blauwtong gemeld. De meeste uitbraken komen voor in de zomer en het najaar.