In Alphen aan den Rijn zijn twee kastelen geweest. Het eerste kasteel, de Burcht te Alphen, werd gebouwd in de 14e eeuw. Het lag ten zuidoosten van het dorp Alphen nabij de Hoflaan, op de plaats waar nu het wooncentrum het Hof te Alphen is gevestigd. Het kasteel was een rechthoekig gebouw met een binnenplaats. In de 16e eeuw werd het kasteel verwoest door de Spanjaarden.
Het tweede kasteel, Huygens’ Hofwijck, werd gebouwd in de 17e eeuw. Het ligt aan de oever van de Oude Rijn, ten zuiden van het dorp Alphen. Het kasteel was een buitenplaats van de familie Huygens. In het kasteel woonde en werkte de beroemde Nederlandse dichter en geleerde Constantijn Huygens.
Castellum Alphen
Het eerste kasteel in Alphen aan den Rijn, de Burcht te Alphen, werd gebouwd in de 14e eeuw. Het was een rechthoekig gebouw met een binnenplaats. Het kasteel was de zetel van de heren van Alphen.
In 1438 werd het kasteel gekocht door Willem van Alkemade IJsbrandtsz. Hij liet het kasteel uitbreiden en versterken. In 1472 werd het kasteel als leen van Voorn door Floris van Boschhuysen en zijn kinderen gehouden.
In de 16e eeuw werd het kasteel verwoest door de Spanjaarden. De ruïnes werden in de 17e eeuw gesloopt.
Huygens’ Hofwijck
Het tweede kasteel in Alphen aan den Rijn, Huygens’ Hofwijck, werd gebouwd in de 17e eeuw. Het was een buitenplaats van de familie Huygens.
In 1633 kocht Constantijn Huygens, de beroemde Nederlandse dichter en geleerde, een stuk land aan de oever van de Oude Rijn. Hij liet er een buitenplaats bouwen, die hij Hofwijck noemde.
Het kasteel was een eenvoudig gebouw met een binnenplaats. Het was omgeven door een tuin en een park.
In het kasteel woonde en werkte Constantijn Huygens tot zijn dood in 1687.
Huygens’ Hofwijck is tegenwoordig een museum. Het is open voor publiek.
Huygens’ Hofwijck in het nieuws
In september 2023 werd bekend dat archeologen in Alphen aan den Rijn mogelijk muren van een bijgebouw van Huygens’ Hofwijck hebben gevonden. De resten werden aangetroffen bij rioolwerkzaamheden onder de grond. Historici zijn aangenaam verrast door de bijzondere ontdekking.
De muren zijn ongeveer 1 meter dik en 3 meter hoog. Ze zijn gemaakt van baksteen en natuursteen. De archeologen vermoeden dat het bijgebouw een koetshuis of een wijnhuis was.
De vondsten worden nog verder onderzocht.