Werken onder spanning is in Nederland in principe verboden. Dit is vastgelegd in het Arbobesluit 3.5. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Onder spanning mogen alleen werkzaamheden worden uitgevoerd als:
- De dringende noodzaak tot het uitvoeren van werkzaamheden onder spanning is aangetoond en er hiervoor een uitdrukkelijke opdracht voor is gegeven.
- De installatie hiervoor is geschikt en er maatregelen zijn getroffen om gevaren te voorkomen.
De werkgever is verantwoordelijk voor het treffen van de nodige maatregelen om de veiligheid van de werknemers te garanderen. Deze maatregelen moeten gebaseerd zijn op een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
De volgende maatregelen kunnen worden genomen om werken onder spanning veilig te maken:
- Spanningloos werken: Dit is de meest veilige manier om aan elektrische installaties te werken. De spanning wordt dan tijdelijk uitgeschakeld, zodat er geen gevaar voor stroomschok bestaat.
- Isolatie: Door de actieve delen van de installatie te isoleren, wordt het onmogelijk om deze te raken.
- Afscherming: Door de actieve delen van de installatie af te schermen, wordt het onmogelijk om deze te raken.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s): PBM’s, zoals rubberen handschoenen, isolatiekleding en een veiligheidsbril, kunnen de gevolgen van een stroomschok beperken.
Als er toch onder spanning wordt gewerkt, moeten de volgende stappen worden gevolgd:
- Planning: De werkzaamheden moeten goed worden gepland en er moet een risico-inventarisatie worden uitgevoerd.
- Beveiliging: De installatie moet worden beveiligd tegen onbedoelde spanningstoevoer.
- Werkvoorbereiding: De werknemers moeten worden voorbereid op de werkzaamheden en moeten de juiste PBM’s dragen.
- Uitvoering: De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd volgens de voorschriften.
- Nazorg: De werkzaamheden moeten worden nagelopen en de installatie moet worden teruggebracht in de oorspronkelijke staat.
Werken onder spanning is een gevaarlijke activiteit. Het is belangrijk dat de werkgever de nodige maatregelen neemt om de veiligheid van de werknemers te garanderen.