De Vroegere Communistische Jeugdbeweging (VCJ) was een politieke organisatie die actief was in Nederland gedurende de 20e eeuw. Als jeugdbeweging van de Communistische Partij van Nederland (CPN) had de VCJ als doel om jongeren te mobiliseren en te betrekken bij de communistische idealen.
De VCJ werd opgericht in 1918 en was vooral actief tijdens de jaren 30 en 40. De beweging organiseerde bijeenkomsten, lezingen, discussies en culturele activiteiten om jongeren bewust te maken van de klassenstrijd en de noodzaak van een socialistische revolutie. Ze richtten zich met name op jongeren uit arbeidersgezinnen en probeerden hen te overtuigen van de voordelen van het communisme.
De VCJ had een sterke band met de CPN en volgde de partijlijn op het gebied van politieke activiteiten en propaganda. De beweging ondersteunde de communistische regimes in de Sovjet-Unie en andere Oost-Europese landen en geloofde in de noodzaak van collectief eigendom en gelijkheid voor iedereen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de VCJ een belangrijke rol in het verzet tegen de Duitse bezetting. Veel leden van de beweging waren actief in het communistische verzet en namen deel aan sabotage- en spionageactiviteiten. Door hun betrokkenheid bij het verzet werden veel VCJ-leden opgepakt en gevangengezet of zelfs geëxecuteerd door de nazi’s.
Na de oorlog verloor de VCJ geleidelijk aan invloed. De Koude Oorlog en de groeiende anticommunistische sentimenten in Nederland zorgden ervoor dat het communisme steeds meer werd gemarginaliseerd. In de jaren 60 en 70 ging de beweging op in andere linkse organisaties en verloor het haar onafhankelijke identiteit.
Tegenwoordig is de VCJ niet meer actief als een aparte jeugdbeweging. De CPN is opgegaan in andere politieke partijen en het communistische gedachtegoed heeft veel van zijn aantrekkingskracht verloren. Toch heeft de VCJ een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van het Nederlandse communisme en het politieke activisme onder jongeren.