De manen van hemellichamen zijn natuurlijke objecten die om planeten, dwergplaneten of andere hemellichamen heen draaien. Ze worden ook wel planetaire satellieten genoemd. Manen kunnen worden gevormd door een aantal verschillende processen, waaronder:
- Accretie: Manen kunnen ontstaan doordat puin en stof in een baan om een planeet of dwergplaneet samenklonteren onder invloed van de zwaartekracht.
- Captatie: Een planeet of dwergplaneet kan een kleinere planeet of dwergplaneet vangen die door de ruimte zweeft.
- Trekking: Een planeet of dwergplaneet kan een deel van een ringstelsel gevangen nemen.
Er zijn ongeveer 170 manen in ons zonnestelsel. De meesten daarvan draaien om de gasreuzen Jupiter en Saturnus. De grootste maan van het zonnestelsel is Ganymedes, die groter is dan de planeet Mercurius.
Manen van planeten
De volgende planeten in ons zonnestelsel hebben manen:
- Aarde: De Aarde heeft één maan, de Maan.
- Mars: Mars heeft twee manen, Phobos en Deimos.
- Jupiter: Jupiter heeft 80 manen, waarvan de vier Galileïsche manen (Io, Europa, Ganymedes en Callisto) de grootste zijn.
- Saturnus: Saturnus heeft 82 manen, waarvan Titan de grootste is.
- Uranus: Uranus heeft 27 manen, waarvan Miranda, Ariel, Umbriel, Titania en Oberon de grootste zijn.
- Neptunus: Neptunus heeft 14 manen, waarvan Triton de grootste is.
Manen van dwergplaneten
De volgende dwergplaneten in ons zonnestelsel hebben manen:
- Ceres: Ceres heeft een man, Dysnomia.
- Pluto: Pluto heeft vijf manen, waarvan Charon de grootste is.
- Eris: Eris heeft één man, Dysnomia.
Manen van andere hemellichamen
Er zijn ook enkele manen van andere hemellichamen in ons zonnestelsel, zoals:
- **De maan Charon van de dwergplaneet Pluto is zo groot dat Pluto en Charon soms als een dubbelplaneet worden beschouwd.
- **De manen van de planetoïden 4 Vesta en 243 Ida zijn relatief groot voor planetoïdenmanen.
- **De manen van de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko zijn de eerste manen van een komeet die zijn ontdekt.
Manen in andere zonnestelsels
Er zijn ook manen gevonden in andere zonnestelsels. De eerste exomoon werd ontdekt in 2004 rond de bruine dwerg 2M1207. Sindsdien zijn er honderden exomanen ontdekt, waaronder manen rond sterren, bruine dwergen en zelfs gasreuzen.
De studie van manen is een belangrijk onderdeel van de planetologie. Manen kunnen ons veel vertellen over de geschiedenis en evolutie van planeten en andere hemellichamen.