De uitspraak “een kalkoen loopt ook niet naar het kerstmaal” is een Nederlandse spreekwoordelijke uitdrukking die betekent dat iemand zich niet vrijwillig naar een situatie begeeft die voor hem/haar ongunstig is. In het geval van de kalkoen is het duidelijk dat deze niet vrijwillig naar het kerstmaal loopt, aangezien deze als voedsel bedoeld is. De uitdrukking wordt vaak gebruikt om iemand aan te moedigen om voor zichzelf op te komen en niet in een ongunstige situatie te blijven zitten.
In het specifieke geval van Jan Smit, die deze uitspraak gebruikte om zijn ontslag bij FC Volendam aan te kondigen, kan de uitspraak ook geïnterpreteerd worden als een aanklacht tegen het bestuur van de club. Smit voelde zich niet meer gewaardeerd en had het gevoel dat hij niet meer vrij was om zijn eigen beslissingen te nemen. De uitspraak “een kalkoen loopt ook niet naar het kerstmaal” kan dan gezien worden als een manier om te zeggen dat hij niet langer bereid was om zich te laten gebruiken door het bestuur.
In het algemeen is de uitspraak “een kalkoen loopt ook niet naar het kerstmaal” een krachtige manier om iemand aan te moedigen om voor zichzelf op te komen. Het is een reminder dat iedereen het recht heeft om zijn/haar eigen keuzes te maken, zelfs als die keuzes niet in het voordeel van een ander zijn.