Draaiconstructie (9)
De draaiconstructie is een zinsconstructie waarbij het onderwerp van de zin in het midden van de zin wordt geplaatst. Dit kan om verschillende redenen gedaan worden, bijvoorbeeld om de aandacht te vestigen op het onderwerp, om een contrast te creëren, of om een bepaalde sfeer te creëren.
In het Nederlands wordt de draaiconstructie vaak gebruikt in poëzie en proza. In het volgende voorbeeld uit een gedicht van Gerrit Achterberg wordt de draaiconstructie gebruikt om de aandacht te vestigen op het onderwerp:
De nacht is zwart en leeg en stil.
In dit voorbeeld wordt het onderwerp “de nacht” in het midden van de zin geplaatst. Dit zorgt ervoor dat de aandacht van de lezer meteen naar het onderwerp wordt getrokken.
De draaiconstructie kan ook gebruikt worden om een contrast te creëren. In het volgende voorbeeld wordt de draaiconstructie gebruikt om een contrast te creëren tussen het onderwerp en het werkwoord:
De vogel, die zo vrij zong, is dood.
In dit voorbeeld wordt het onderwerp “de vogel” in het midden van de zin geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het contrast tussen het vrije zingen van de vogel en zijn dood extra wordt benadrukt.
De draaiconstructie kan ook gebruikt worden om een bepaalde sfeer te creëren. In het volgende voorbeeld wordt de draaiconstructie gebruikt om een mysterieuze sfeer te creëren:
In het donker, ver weg, hoor ik een geluid.
In dit voorbeeld wordt het onderwerp “het geluid” in het midden van de zin geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het geluid extra mysterieus wordt gemaakt.
Voorbeelden van draaiconstructies in het Nederlands
- De vogel, die zo vrij zong, is dood.
- In het donker, ver weg, hoor ik een geluid.
- De nacht is zwart en leeg en stil.
- De regen, die zo hard viel, is gestopt.
- De wind, die zo koud was, waait niet meer.
Uitleg van de grammatica van de draaiconstructie
In de draaiconstructie wordt het onderwerp van de zin in het midden van de zin geplaatst. Dit kan gedaan worden door de onderwerpsvorm van het werkwoord voor de persoonsvorm te plaatsen. In het volgende voorbeeld wordt de draaiconstructie gebruikt om het onderwerp “de vogel” in het midden van de zin te plaatsen:
De vogel, die zo vrij zong, is dood.
In dit voorbeeld wordt het werkwoord “is” voor de persoonsvorm “dood” geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het onderwerp “de vogel” in het midden van de zin komt te staan.
De draaiconstructie kan ook gebruikt worden om het onderwerp van de zin in het midden van de zin te plaatsen door de persoonsvorm voor de onderwerpsvorm van het werkwoord te plaatsen. In het volgende voorbeeld wordt de draaiconstructie gebruikt om het onderwerp “de nacht” in het midden van de zin te plaatsen:
De nacht is zwart en leeg en stil.
In dit voorbeeld wordt de persoonsvorm “is” voor de onderwerpsvorm “nacht” geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het onderwerp “de nacht” in het midden van de zin komt te staan.