In Friesland zijn er nog een aantal adellijke huizen of states bewaard gebleven. Deze huizen werden in de middeleeuwen gebouwd door de Friese adel als versterkte woonhuizen. Ze waren vaak omgeven door water en voorzien van grachten en wallen.
De bekendste adellijke huizen in Friesland zijn:
- Kasteel Harinxmastins in Sloten. Dit kasteel werd gebouwd in de 13e eeuw en is een van de best bewaarde stinzen in Friesland. Het kasteel is nu eigendom van de provincie Friesland en is open voor publiek.
- Kasteel Martena in Bolsward. Dit kasteel werd gebouwd in de 15e eeuw en is een van de grootste stinzen in Friesland. Het kasteel is nu eigendom van de gemeente Súdwest-Fryslân en is open voor publiek.
- Kasteel Galamadammen in Gaasterland. Dit kasteel werd gebouwd in de 14e eeuw en is een van de meest romantische stinzen in Friesland. Het kasteel is nu eigendom van een particulier en is niet toegankelijk voor publiek.
Daarnaast zijn er nog een aantal andere adellijke huizen in Friesland die bewaard zijn gebleven, zoals:
- Kasteel Aylva in Buitenpost
- Kasteel Coehoorn in Heerenveen
- Kasteel Dekema in Leeuwarden
- Kasteel Dijkstra State in Oudehorne
- Kasteel Martena State in Beetsterzwaag
- Kasteel Roorda in Bergum
- State Tets in Nes
Deze huizen zijn allemaal van grote historische en culturele waarde en geven een beeld van het leven van de Friese adel in de middeleeuwen.