Het huidige kabinet, het kabinet-Rutte IV, is op 23 december 2023 aftredend geworden. De oorzaak hiervan is de recente uitspraak van de Hoge Raad in de toeslagenaffaire. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het kabinet in de toeslagenaffaire onrechtmatig heeft gehandeld en dat de overheid de slachtoffers van de toeslagenaffaire moet compenseren.
Minister-president Mark Rutte heeft op 23 december 2023 in een verklaring aan de Tweede Kamer aangekondigd dat het kabinet aftreedt. Hij zei dat het kabinet de uitspraak van de Hoge Raad “ernstig neemt” en dat het kabinet “verantwoordelijkheid neemt voor de fouten die zijn gemaakt”.
Het kabinet-Rutte IV heeft demissionair geworden. Dit betekent dat het kabinet nog wel functioneert, maar dat het geen nieuwe beleidsbeslissingen meer neemt. De verantwoordelijkheid voor het nemen van nieuwe beleidsbeslissingen ligt nu bij de Tweede Kamer.
De Tweede Kamer zal een nieuwe kabinetsformatie moeten starten. De formatie zal waarschijnlijk enkele maanden duren. Het is nog niet duidelijk wanneer het nieuwe kabinet zal aantreden.
De aanduiding van het aftredend kabinet heeft in Nederland veel reacties teweeggebracht. Veel mensen vinden dat het kabinet terecht is afgetreden. Anderen vinden dat het kabinet had moeten blijven zitten om de toeslagenaffaire af te handelen.
Hieronder is een overzicht van de gebeurtenissen die hebben geleid tot het aftreden van het kabinet-Rutte IV:
- In 2012 start de Belastingdienst met de controle van de kinderopvangtoeslag.
- In 2014 blijkt dat de Belastingdienst onterecht veel ouders heeft gekort op de kinderopvangtoeslag.
- In 2019 wordt een parlementaire onderzoekscommissie ingesteld naar de toeslagenaffaire.
- In 2022 publiceert de onderzoekscommissie haar rapport. Het rapport concludeert dat de Belastingdienst onrechtmatig heeft gehandeld en dat de overheid de slachtoffers van de toeslagenaffaire moet compenseren.
- In 2023 oordeelt de Hoge Raad dat het kabinet in de toeslagenaffaire onrechtmatig heeft gehandeld.
- Op 23 december 2023 kondigt minister-president Mark Rutte aan dat het kabinet aftreedt.